کارنامه ۱۰۰روزه دولت در نفت

نگاهی به کارنامه وزارت نفت در ۱۰۰ روز گذشته نشان می‌دهد دولت سیزدهم نه تنها اقدامات موثری برای دورزدن تحریم‌ها و صادرات نفت، تامین سوخت زمستانی و… انجام داده، بلکه چالش بزرگ حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت را نیز بدون تحمیل کمترین هزینه اجتماعی و سیاسی مدیریت کرده است.

۱۰۰ روز از استقرار دولت سیزدهم می‌گذرد و در این مدت اعضای هیات دولت تلاش کرده‌اند تا شرایط اقتصادی را بهبود بخشند. در این میان، وزارت نفت نیز با وجود آنکه با چالش‌های مختلف رو به رو بوده اما در عمل دستاوردهای بزرگی را به ثبت رسانده است.

نگاهی به عملکرد وزارت نفت در دولت سیزدهم نشان می دهد که عزمی جدی برای اصلاح شرایط وجود دارد تا آنجا که در ۱۰۰ روز، علاوه بر اجرای برنامه های تعیین شده، چالش های بزرگی مانند اختلال در سامانه بنزین نیز به خوبی مدیریت شده است.

افزایش صادرات نفت ایران 

جواد اوجی در زمانی که به عنوان وزیر پیشنهادی نفت دولت سیزدهم به مجلس شورای اسلامی معرفی شد، یکی از مهمترین برنامه‌های خود را افزایش فروش و صادرات نفت ایران عنوان کرد که از مسیرهای مختلف مانند تهاتر با کالا یا سرمایه انجام خواهد شد.

وزیر نفت در همان زمان تاکید کرد که ایران خود را معطل توافق و رفع تحریم ها نمی کند و صادرات نفت خود را افزایش خواهد داد. موضوعی که حالا بعد از ۱۰۰ روز مشخص شده که برای آن برنامه وجود داشته و اوجی بعد از آنکه به طبقه پانزدهم وزارت نفت رفت، افزایش صادرات نفت را در اولویت اصلی خود قرار داد.

وی هفته گذشته در مورد افزایش صادرات نفت ایران گفت: در دولت سیزدهم توفیقات خوبی در صادرات نفت و میعانات نفتی رقم خورد که با استفاده از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های داخلی و خارجی صادرات رو به بهبود رفته است.

اوجی تاکید کرد: اقدام کودکانه آمریکا در آب‌های دریای عمان نیز نشان‌دهنده موفقیت دستاورد ایران در افزایش صادرات نفت خام ایران است.

اشاره وزیر نفت به مصادره محموله نفت ایران توسط آمریکا و انتقال محموله نفت آن به یک نفتکش دیگر بود که همزمان نیروی دریایی سپاه با اجرای عملیات هلی‌برن بر روی عرشه نفتکش، آن را به تصرف خود درآوردند و آن را بسوی آب‌های سرزمینی ایران هدایت کردند.

در ادامه نیروهای آمریکا با استفاده از چندین فروند بالگرد و ناو جنگی به تعقیب نفتکش پرداختند اما با ورود قاطعانه و مقتدرانه نیروهای سپاه ناکام ماندند. نیروهای آمریکایی دوباره با امکانات بسیار و با استفاده از چند ناو جنگی بیشتر تلاش کردند مسیر حرکت نفتکش را سد کنند که باز هم موفق نشدند.  این نفتکش به آب‌ها ایران هدایت شد.

وزیر نفت البته تاکید کرده که وزارت نفت خود را معطل تحریم ها نمی‌کند و تلاش می‌کنیم با استفاده از ظرفیت‌ها و روش‌های مختلف فروش، توفیقات بیشتری حاصل شود.

موفقیت ایران در فروش و صادرات نفت آنچنان چشمگیر بوده که رئیس‌جمهوری آمریکا را وادار به واکنش کرد.

رییس جمهوری آمریکا به تازگی در سخنانی که عملا خلاف وعده‌های کاخ سفید برای لغو تحریم ‌های ظالمانه علیه ایران و بازگشت واشنگتن به برجام است، خواستار کاهش خرید نفت ایران از سوی کشورهای وارد کننده شد.

بایدن که از یک سو از آمادگی آمریکا برای لغو تحریم‌ها علیه ایران سخن می ‌گوید و این وعده را بارها نیز تکرار کرده و از سوی دیگر، عملا در تکاپو برای تشدید این تحریم‌های ظالمانه است، در آستانه دیدار مجازی با رئیس جمهوری چین به عنوان اصلی‌ترین خریدار نفت ایران گفت: عرضه نفت از سوی کشورهای تولید کننده به میزان کافی وجود دارد تا کشورهای متقاضی نفت و محصولات نفتی، میزان واردات خود از ایران را بطور قابل توجهی کاهش دهند.

این اظهار نظرها نشان می‌دهد که ایران در فروش و صادرات نفت خود مسیر درستی را رفته است. آمارهای اقتصادی نیز نشان می‌دهد که رشد اقتصادی کشور با نفت بیشتر از رشد اقتصادی بدون نفت است که حکایت از افزایش درآمدهای نفتی ایران دارد.

عبور از زمستان بدون قطعی گاز

روی کار آمدن کابینه دولت سیزدهم همزمان با شروع فصل سرما در کشور بود. فصلی که بیش از هر بخش دیگری، وزارت نفت را درگیر می‌کند تا سوخت مورد نیاز زمستان بدون قطعی و پایدار تامین شود.

در این میان همزمان با ورود اولین موج سرما به کشور بر اساس آمار شرکت ملی گاز ایران، مصرف گاز ۱۰۰ درصد افزایش پیدا کرد.

این موضوع باعث شد تا نگرانی‌ها برای تامین سوخت زمستانی بخش خانگی، صنایع و نیروگاه‌ها بیشتر شود. با این حال وزارت نفت دولت سیزدهم اعلام کرد که اولویت تامین گاز در زمستان، بخش خانگی است و برای جبران کمبود گاز در کشور تلاش شده تا سوخت مایع نیروگاه‌ها به میزان کافی تامین شود.

این اولویت بخشی در پی ناترازی و خاموشی‌های زمستان سال گذشته رقم خورد، اما حالا خبرهایی به گوش می‌رسد که از موفقیت وزارت نفت در برنامه‌ریزی برای این مسأله خبر می‌دهد، برای مثال میدان گازی پارس جنوبی که حدود ۷۰ درصد گاز مصرفی ایران را در برمی‌گیرد، ‌اکنون با حداکثر توان تولید آماده است که گاز مصرفی کشور را تأمین کند.

مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس نیز اعلام کرد که عملیات تعمیرات اساسی سکوهای پارس جنوبی تمام شده است و برای تولید روزانه گاز به میزان ۷۰۰ میلیون مترمکعب در زمستان امسال آمادگی وجود دارد و این تولید از ۳۷ سکوی دریایی پارس جنوبی انجام خواهد شد.

افزایش مصرف گاز بخش خانگی که حالا به مرز ۵۰۰ میلیون متر مکعب در روز رسیده استفاده از سوخت مایع در نیروگاه‌های کشور را ناگزیر کرده است.

آنگونه  که وزیر نفت در روزهای گذشته از ذخیره‌سازی بیش از ۲.۸ میلیارد لیتر سوخت مایع در مخازن نیروگاه‌ها و صنایع عمده خبر داد و اعلام کرد که در زمینه فروش و صادرات فرآورده‌های نفتی که دراین مدت به دلیل تأمین ذخایر و مصارف داخلی محدودیت‌هایی وجود داشته است، اما از دو هفته آینده صادرات فرآورده‌ها از سرگرفته خواهد شد.

بررسی ها نشان می‌دهد که اکنون نه تنها سوخت مایع مورد نیاز فراهم شده، بلکه مازاد تولید نسبت به مصرف نیز وجود دارد که امکان صادرات فرآورده‌های نفتی را برای کشور فراهم کرده است.

توجه ویژه به میادین مشترک نفت و گاز

در کنار ساماندهی وضعیت صادرات نفت و تامین سوخت زمستانی، وزیر نفت به مناطق عملیاتی نفت نیز سفرهای مستمری داشته تا از وضعیت تولید نفت و گاز کشور با خبر باشد.

از آنجا که توسعه میادین مشترک نفت و گاز همواره از سوی دولت‌ سیزدهم اهمیت ویژه‌ای داشته و تعلل در برداشت از این منابع به معنای ایجاد فرصت برای همسایگان برای بهره‌برداری بیشتر است، وزیر نفت دولت سیزهم دو سفر اول خود را به بوشهر و خوزستان انجام داد که بزرگترین میادین مشترک نفتی و گازی ایران در آنها قرار دارد.

جواد اوجی با اشاره به اهمیت حفظ و نگهداشت تولید در میدان‌های مشترک نفت و گاز کشور، افزود: ما به رییس جمهوری قول دادیم که توسعه میدان‌های مشترک نفتی و گازی در این دولت تعیین‌تکلیف شود.

وزیر نفت تصریح کرد: بخشی از میادین مشترک غرب کارون توسعه یافته‌اند اما کامل نیست و نیاز است دیگر بخش‌های آن تکمیل شود و هرچه سریع‌تر فاز دوم یا سوم توسعه آنها را آغاز کنیم.

اوجی با بیان اینکه بحث حداکثر برداشت نفت از میدان‌های مشترک را در برنامه داریم، ادامه داد: با بیش از ۱۵۳ میلیارد بشکه نفت قابل استحصال، ظرفیت خوبی برای برداشت از این مخازن و میدان‌های نفتی داریم.

وزیر نفت تأکید کرد: با ارائه راه‌های مختلف هم بحث افزایش برداشت از میدان‌های مشترک و هم حفظ و نگهداشت آنها را دنبال خواهیم کرد.

افزایش نقش‌آفرینی ایران در تجارت گاز جهان

ایران به عنوان دومین دارنده منابع گازی و سومین تولید کننده گاز طبیعی جهان، به دنبال افزایش نقش‌آفرینی در تجارت گاز است.

در این میان، علاوه بر افزایش صادرات گاز به ترکیه و عراق و همچینین ایجاد بازارهای جدید صادراتی، این فرصت فراهم است تا با اتصال شبکه گاز ایران به ترکمنستان، از این فرصت برای تبدیل شدن به هاب گازی منطقه نیز استفاده شود.

در سال های گذشته، عدم پرداخت بدهی به ترکمنستان باعث شده بود تا واردات گاز از این کشور متوقف شود.

حالا و با روی کار آمدن دولت سیزدهم، وزیر نفت تاکید کرده که ایران به دنبال پرداخت بدهی گازی خود به ترکمنستان است تا از این فرصت در توسعه روابط گازی با کشورهای دیگر و همچنینن پایداری شبکه گاز خود استفاده کند.

وزیر نفت در دیدار با هیات ترکمنستانی با اشاره به اینکه احیای صادرات گاز ترکمنستان به ایران می‌تواند گام نخست برای ارتقای روابط همه‌جانبه دو کشور باشد، یادآوری کرد: سیاست دولت سیزدهم گسترش سطح روابط دوجانبه با همسایگان از جمله ترکمنستان است.

خنثی‌کردن توطئه بنزینی، بدون هزینه اجتماعی و سیاسی

اما شاید مهمترین دستاورد وزارت نفت در دولت سیزدهم را بتوان خنثی کردن توطئه بنزینی دانست که بدون هزینه اجتماعی و سیاسی به انجام رسید.

حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت در حالی طی هشت روز خنثی شد که حمله‌کنندگان در تلاش بودند با توجه به اتفاقات گذشته، بهره‌برداری‌های سیاسی از این موضوع داشته باشند اما این موضوع در یک عملیات ۴۰ هزار نفری و طی ۸ روز ناکام ماند.

ظهر سه‌شنبه (چهارم آبان ماه)، افرادی که به پمپ‌بنزین‌های کشور مراجعه کردند با دست خالی برگشتند. پمپ‌بنزین‌ها از کار افتاده بود و آن گونه که ساعاتی بعد مشخص شد، حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت دلیل این اختلال بود.

حمله‌ای که ابعاد وسیعی داشت و حتی عرضه بنزین به قیمت آزاد را نیز دچار چالش کرد. البته با اعزام کارشناسان فنی به سراسر کشور، عصر سه شنبه، عرضه بنزین با قیمت آزاد در برخی جایگاه‌های سوخت آغاز شد.

در کمتر از ۱۲ ساعت نیز راهکاری برای اتصال دوباره پمپ‌بنزین‌ها به سامانه هوشمند سوخت از سوی کارشناسان صنعت نفت مطرح شد که با موفق بودن آن، اتصال به سامانه هوشمند سوخت نیز در دستور کار قرار گرفت.

مدیریت شایعه گرانی بنزین با اطلاع رسانی به موقع

اختلال در سامانه هوشمند سوخت اگرچه به دلیل حمله سایبری روی داده بود، اما باعث شد تا شایعه افزایش قیمت بنزین نیز تقویت شود. در فضای مجازی این شایعه به سرعت منتشر شد اما وزیر نفت بلافاصله آن را تکذیب کرد و گفت که سهمیه‌های بنزین دست نخورده در کارت‌های سوخت باقی است و افزایش قیمت بنزین صحت ندارد.

پذیرش به موقع واقعیت از سوی وزارت نفت، همراه با اطلاع‌رسانی دقیق و همچنین عذرخواهی به موقع در کنار تلاش برای تخصیص سهمیه بنزین جبرانی باعث شد تا آرامش در کشور حفظ شود.

جواد اوجی همچنین از اختصاص سهمیه بنزین جبرانی خبر داد و تاکید کرد: این سهمیه در کارت‌های سوخت شارژ خواهد شد.

وزیر نفت بعد از چند روز از اختلال در سامانه هوشمند سوخت اعلام کرد که برای جبران این اختلال، سهمیه سواری شخصی که سهمیه عادی ۶۰ لیتر در ماه است، در پایان آبان ماه به ۷۰ لیتر افزایش پیدا می کند. برای موتور سیکلت ها نیز ۵.۶ میلیون کارت فعال وجود دارد که سهمیه آنها از ۲۵ لیتر به ۳۰ لیتر افزایش می یابدو   مجموع سهمیه جبرانی ۲۵۸ میلیون لیتر است.

نکته مهم در مدیریت توطئه بنزین در کشور، حضور تمام عوامل اجرایی برای حل مشکل بود. تا آنجا که یک روز بعد از این اختلال، رئیس جمهوری به صورت سرزده به برخی از پمپ بنزین ها سر زد.

با پیگیری‌های مجموعه وزارت نفت، سرانجام کل جایگاه‌های عرضه سوخت در سراسر کشور از سه‌شنبه (۱۱ آبان) به سامانه هوشمند سوخت متصل شدند و امکان عرضه بنزین و نفت‌گاز سهمیه‌ای در همه جایگاه‌های کشور فراهم شد.